robbeneiland
Door: Anne
Blijf op de hoogte en volg Anne
27 Mei 2018 | Zuid-Afrika, Robbeneiland
Zo een drukke dag gehad vandaag. De dag begon om 7:00 toen ik opstond voor mijn trip naar robbeneiland. Waardoor ik om 8:30 op de haven moest zijn om te kunnen boarden. Ik had de langzame ferry waardoor ik er 45 min over deed om naar robbeneiland te komen. Onderweg hebben we nog zeehonden zien zwemmen maar verder was de bootrit niet echt noemenswaardig. Eenmaal daaraangekomen begonnen we met de busrit over het eiland. Die zo’n 45 min zou duren.
Tijdens de busrit zat ik tussen twee amerikaanse dames die hier waren voor een conferentie. Dit was hun laatste trip voor ze naar huis zouden vertrekken. De eerste stop was eigenlijk best indrukwekkend: begraafplaats. Onze vrouwelijke gids vertelde ons dat het niet alleen een gevangenis was robbeneiland maar ook een verbanningsplek voor zieke zowel mentaal als fysiek zoals lepra. In de tijd dat het eiland vollop gebruikt werd overleden er natuurlijk mensen. En die werden hier begraven. Zowel de zieken als de politieke gevangenen van de maximum security prison. Wat mij opviel was dat er een deel netjes bij lag en omheind was met een groening hek. Maar vrijwel direct daarnaast zagen we ook gedenkstenen. Maar dan zonder enige omheinig en slecht onderhouden. Namen half niet meer zichtbaar, scheve stenen en totaal niet netjes onderhouden of wat dan ook. Ik vond het persoonlijk erg vervelend om te zien. Hier lagen tenslotte mensen op hun laatste rustplek. Daar moet toch respectvol mee worden omgegaan? Nou dat werd het in die tijd dus niet!
2de plek waar we stopte was het sobukwe huis. Een man die zuid-afrikaanse versie van malcom x moest zijn volgens de gids. (Mandela zou dan de martin luther king zijn) deze man robert sobukwe was opgesloten en het was hem verboden contact te hebben met iemand op het eiland: behalve zijn kinderen en zijn vrouw die eenmaal per jaar mochten komen. Waardoor hij langzaam aan hij gek begon te worden volgens onze gids. Wat weer voor veel mentale en fysieke problemen zorgde. Waardoor hij uiteindelijk zo ziek was dat ze bang waren en niet wilde dat hij op het eiland zou overlijden en dus lieten ze hem vrij en zittehij zijn straf uit thuis met een enkelband. Iets wat wij nu ook wel kennen als huisarrest. Na zijn vrijlating werden hier hondenhokken gebouwd voor de honden van de bewakers. Het team die met deze honden werkte werd beschouwt als de meest gevaarlijke en het ultieme wapen op het eiland om de bewakers in toom te houden.
Derde stop was de werkplaats van o.a mandela. De lime stone plek. Daar werkte ze volle dagen zonder enige fatsoenlijke pauze en onder toezicht van de agressieve honden (-als ik haar goed begrepen heb). Deze plek was in de zomer bloed en bloed heet en in de winter ijskoud. Ze moesten werken met primitief spul om de lime stone los te krijgen. Daarnaast irriteerde het stof wat vrijkwam de ogen en zou t zelfs gezorgd hebben voor blindheid bij vele exgevangenen. Ook mandela had hier last van en onderging een operatie om zijn zicht te behouden, na zijn vrijlating.
De vierde stop was een kerk voor de lepra’s. De vijfde stop was een medical clinic voor de bewakers van de gevangenissen en hun families die even verderop in het dorp woonden. In dit dorp stond ook een mooie witte kerk waar de vlag werd uitgehangen als er op het eiland een baby was geboren. Uiteraard roze vlag voor n meisje en een blauwe als t een jongen was. Zo wist heel het eiland dat er iemand was geboren en dat er feest kon worden gevierd (natuurlijk gelde dit feest alleen voor de bewakers). Daarna stopte we bij een school, die inmiddels gesloten is. Die ook al een aardig lang tijdje leeg stond omdat er te weinig kinderen kwamen. Ook reden we langs een rood victoriaanse stijl pand waar tegenwoordig geslapen kan worden en waar je conferenties kan houden. Daarna stopte we bij een uitkijkpunt over kaapstad. Erg mooi!
Daarna reden we terug en begon onze tour door de gevangenis. Waar de vrouwkelijke gids afsloot met de zin: onthoud we zijn allemaal van een ras:het menselijke ras, dit mag en moet nooit meer gebeuren. Even buiten de gevangenis ontmoette ik de gids. Genaamd foks. Hij heeft zelf 7 jaar op robbeneiland vast gezeten. Gedurende de blog zal ik meer over hem schrijven. Hij nam ons mee de hekken in. Hier vertelde hij dat er dubbele hekken stonden waarbinnen agressieve honden (duitse herders) zaten. Wilde je Ontsnappen dan zouden deze honden wel met je afrekenen zei die. Ook vertelde die dat er twee maanden geleden een onbekend graf is gevonden van een gevangene. (Lag nog open) ze waren nog in het proces om hem te indentificeren. Nou dat was een lekkere binnenkomst foks!
Daarna liepen we naar binnen. Hier vertelde foks over de sport plek, waar momenteel voetballers aan t voetballen waren. Er was een soort voetbalclubje ontstaan dat genoemd was naar een verdronken gevangene die had geprobeerd te ontsnappen. Ook vertelde hij over de plek waar ze moesten eten. En dat was buiten In weer of geen weer.
Toen liepen we eigenlijk door f sectie naar d sectie. De sectie waar foks zelf gevangen zat. Hij bracht ons naar zijn eigen cel waar hij 7 jaar lang gezeten heeft. Het was een grote kamer met meerdere stappelbedden erin met hier en daar een matrasje erop, en een zo te zien niet warme deken. Er stond een plaat met allerlei namen waarop te lezen was dat ze nog steeds naar nabestaanden van deze mensen zochtte. En er waren meerdere soort kastjes te zien, waar ze zoals foks later vertelde hun toiletspullen in bewaarde. Hier vertelde foks zijn verhaal.
Op zijn 17e werd hij opgepakt terwijl hij volgers probeerde te vinden voor een beweging die tegen de apartheid was. Hem werd terrorisme ten laste gelegd en ongeoorloofd wapenbezit als ik me het goed herinner. Hij had 15 jaar opgelegd gekregen maar hier ‘ maar’ 7 jaar van gezeten. Hij vertelde ons over zijn cel. Waar 60 mannen in zaten van gekleurde,zwarte of aziatische afkomst. Allen waren politiek gevangene en allen waren man. Vrouwelijke gevangenen of witte gevangen zaten ergens op het vasteland. Hij vertelde dat hij de eerste jaren op een dun matje sliep met het recht op drie dekens. Zonder kussens of matras moest hij slapen voor zeven jaar!!!
Hij vertelde dat er toendertijd nog geen ramen inzatem wat resulteerde in hele warme zomers en hele koude en natte winters.winters waren koud en nat omdat de wind door de cel raasde en het regenwater naar binnen kon vallen. Na een tijdje en een aantal stakingen kregen ze de stappelbedden maar dat zorgde ervoor dat ze nog maar een deken hadden maar wel ene kussen. Hij vertelde ook dat de zestig mannen drie dagen mochten douchen: maandag,woensdag en zaterdag. De rest van de dagen was er geen water. En als je geen kans had gegad om te douchen betekende dat een dag in isolatie zonder eten. Maar de badkamer die ze hadden had drie douches en 4 wasbakken en 2 toiletten!!! Even serieus hoe onmenselijk is dat?! Je kunt er op wedden dat er dan meer dan 1 gevangene per cel niet in de gelegenheid was geweest om te douchen en dus de isolatie in moest.
Hij vertelde ook dat hij niet foks heette in zijn tijd hier en nelson mandela niet nelson. Hij was 5683 (56e gevangene van t jaar 1983) en nelson mandela 46663 (466e van t jaar 1963). Ook vertelde hij ons dat de zwarten nog erger werdem behandeld als de gekleurde en de aziaten. Zo hadden zij verschillende dieten en verschillende ‘rechten’. Zal de twee opmerkelijkste noemen. De aziaten en gekleurde kregen brood maar de zwarten hadden hier geen rechtop en kregen een soort energiedrankje waar ze geem energie van kregen en notabene onvruchtbaar van werden. Foks zelf had gelukkig bij aankomst meteen te horen gekregen dat hij dit niet moest drinken. daarnaast kregen de gekleurden en aziaten een langebroek met tshirt met lange mouwen, sokken, schoenen en een jack. Terwijl de zwarten alleen recht hadden op een korte broek en t shirt met korte mouwen! Dus zelfs niet eens schoenen en sokken! Hoe onmenselijk! Hoe konden we als
Mens dit een ander mens aandoen?! Ook zei hij dat er twee intercom radios in de cel hingen die gesprekken tussen de celgenoten opvingen. Het was dan ook verboden om over iets politieks te praten. Anders zouden bewakers binnen komen stormen en hen straffen. Om dit te voorkomen hadden ze dekens (die ze al zo weinig hadden) om de intercoms gewikkeld en er een soort dozen omheen gezet om te voorkomen dat ze konden meeluisteren. Dus zelfs een van de meest menselijke rechten gelde niet; vrijheid van spreken, vrijheid van meningsuiting.
Ook vertelde hij dat er eens in de zoveel tijd een helicopter boven de gevangenis hing die een gevangene ophaalde en die zou dan of doodgeschoten of opgehangen worden op het vaste land. Na een tijd hadden ze dit door en dachtte ze iedere keer dat er een helicopter over kwam. Wie is de volgende?? Hoe erg moet t zijn deze angst?... dat maakte me best wel verdrietig.
Vervolgens liepen we verder maar b sectie, waar mandela heeft gezeten. In tegenstelling tot d en f sectie waar de groepscellen waren, was b sectie een cel waar maar een iemand zat. Onderweg stopte we bij het ziekenhuis waar de mensen zaten die mentale problemen hadden gekregen door alles, maar na de sluiting van robbeneiland en de afschaffing van apartheid is hier niks voor in de plaats gekomen, vele leven hun leven nu zonder enige help! Onbeschrijfelijk...
We stopten ook nog in de tuin, waar mandela en de gevangene van deze sectie konden sporten en waar een nogal miezerig tuintje was. Dit tuintje was wel van grote betekenis gehad want in de hoek achter de wijntakken, had mandela stiekem zijn eerste manuscript van zijn boek a long walk to freedom begraven. Toen de bewakers hierachter kwamen hdden ze hem gestraft door 4 jaar lang zijn recht op studie op te zeggen! Gelukkig had mandela tegen die tijd zijn manuscript al aan de minister van transport meegekregen die het naar het vasteland had gesmokkelt. Later toen mandela president was maakte hij deze man weer minister van transport omdat de beste man kennelijk veel wist van het transporteren van informatie, ik kon er stiekem wel om lachen.
Daarna kwamen we aan bij de cel van mandela. Nou toen schrok ik toch helemaal wel even. Wat een mini mini mini celletje is dat. Niet groter dan 1 bij 2 denk ik. Er stond een rode emmer waarin de behoefte gedaan kon worden en er werd geslapen op twee hele dunne matjes dus praktisch gezien op de vloer met dekens die de dag erop op een nogal op een ocdc nijgende precieze manier moesten worden gevouwen. Zo niet? Dat betekende dan isolatiecel. Heel indrukwekkend. Hier vertelde foks iets wat me nog het meeste bij zal blijven.
Hij was vrijwillig teruggekomen alhoewel het pijnlijk en emotioneel was de eerste keer dat hij terug kwam, leeft en werkt hij er nu met plezier en is hij zelfs vrienden met de bewakers die hem zo slecht behandelde (natuurlijk waren er ook goede bewakers die hielpen waar ze konden door o.a. Kranten naar binnen te smokkelen) foks had de vredelievende respectvolle en zonder wraakgevoelende weg gekozen. Hij koos voor vergiffenis. Hij zei dit moet en kan nooit meer. Mensen moeten meer in gelijkenissen denken in plaats van verschillen. Want dan en alleen dan wordt het heel moeilijk voor iemand om een ander pijn te doen. We zijn allemaal mens, laten we een ander ook als mens zien. We zijn allemaal onderdeel van hetzelfde ras: het menselijke ras!
En die zin zal ik nooit vergeten, bedankt Foks voor het mij bewust maken van rassendiscriminatie, iets waar ik zelf als blanke eigenlijk nog nooit en gelukkig ook nooit slachtoffer van ben geweest. Gelukkig zijn alle politieke gevangenen op 27 april 1991 vrijgelaten en konden ze een normaal leven opbouwen na al deze ellende.
Tijdens de busrit zat ik tussen twee amerikaanse dames die hier waren voor een conferentie. Dit was hun laatste trip voor ze naar huis zouden vertrekken. De eerste stop was eigenlijk best indrukwekkend: begraafplaats. Onze vrouwelijke gids vertelde ons dat het niet alleen een gevangenis was robbeneiland maar ook een verbanningsplek voor zieke zowel mentaal als fysiek zoals lepra. In de tijd dat het eiland vollop gebruikt werd overleden er natuurlijk mensen. En die werden hier begraven. Zowel de zieken als de politieke gevangenen van de maximum security prison. Wat mij opviel was dat er een deel netjes bij lag en omheind was met een groening hek. Maar vrijwel direct daarnaast zagen we ook gedenkstenen. Maar dan zonder enige omheinig en slecht onderhouden. Namen half niet meer zichtbaar, scheve stenen en totaal niet netjes onderhouden of wat dan ook. Ik vond het persoonlijk erg vervelend om te zien. Hier lagen tenslotte mensen op hun laatste rustplek. Daar moet toch respectvol mee worden omgegaan? Nou dat werd het in die tijd dus niet!
2de plek waar we stopte was het sobukwe huis. Een man die zuid-afrikaanse versie van malcom x moest zijn volgens de gids. (Mandela zou dan de martin luther king zijn) deze man robert sobukwe was opgesloten en het was hem verboden contact te hebben met iemand op het eiland: behalve zijn kinderen en zijn vrouw die eenmaal per jaar mochten komen. Waardoor hij langzaam aan hij gek begon te worden volgens onze gids. Wat weer voor veel mentale en fysieke problemen zorgde. Waardoor hij uiteindelijk zo ziek was dat ze bang waren en niet wilde dat hij op het eiland zou overlijden en dus lieten ze hem vrij en zittehij zijn straf uit thuis met een enkelband. Iets wat wij nu ook wel kennen als huisarrest. Na zijn vrijlating werden hier hondenhokken gebouwd voor de honden van de bewakers. Het team die met deze honden werkte werd beschouwt als de meest gevaarlijke en het ultieme wapen op het eiland om de bewakers in toom te houden.
Derde stop was de werkplaats van o.a mandela. De lime stone plek. Daar werkte ze volle dagen zonder enige fatsoenlijke pauze en onder toezicht van de agressieve honden (-als ik haar goed begrepen heb). Deze plek was in de zomer bloed en bloed heet en in de winter ijskoud. Ze moesten werken met primitief spul om de lime stone los te krijgen. Daarnaast irriteerde het stof wat vrijkwam de ogen en zou t zelfs gezorgd hebben voor blindheid bij vele exgevangenen. Ook mandela had hier last van en onderging een operatie om zijn zicht te behouden, na zijn vrijlating.
De vierde stop was een kerk voor de lepra’s. De vijfde stop was een medical clinic voor de bewakers van de gevangenissen en hun families die even verderop in het dorp woonden. In dit dorp stond ook een mooie witte kerk waar de vlag werd uitgehangen als er op het eiland een baby was geboren. Uiteraard roze vlag voor n meisje en een blauwe als t een jongen was. Zo wist heel het eiland dat er iemand was geboren en dat er feest kon worden gevierd (natuurlijk gelde dit feest alleen voor de bewakers). Daarna stopte we bij een school, die inmiddels gesloten is. Die ook al een aardig lang tijdje leeg stond omdat er te weinig kinderen kwamen. Ook reden we langs een rood victoriaanse stijl pand waar tegenwoordig geslapen kan worden en waar je conferenties kan houden. Daarna stopte we bij een uitkijkpunt over kaapstad. Erg mooi!
Daarna reden we terug en begon onze tour door de gevangenis. Waar de vrouwkelijke gids afsloot met de zin: onthoud we zijn allemaal van een ras:het menselijke ras, dit mag en moet nooit meer gebeuren. Even buiten de gevangenis ontmoette ik de gids. Genaamd foks. Hij heeft zelf 7 jaar op robbeneiland vast gezeten. Gedurende de blog zal ik meer over hem schrijven. Hij nam ons mee de hekken in. Hier vertelde hij dat er dubbele hekken stonden waarbinnen agressieve honden (duitse herders) zaten. Wilde je Ontsnappen dan zouden deze honden wel met je afrekenen zei die. Ook vertelde die dat er twee maanden geleden een onbekend graf is gevonden van een gevangene. (Lag nog open) ze waren nog in het proces om hem te indentificeren. Nou dat was een lekkere binnenkomst foks!
Daarna liepen we naar binnen. Hier vertelde foks over de sport plek, waar momenteel voetballers aan t voetballen waren. Er was een soort voetbalclubje ontstaan dat genoemd was naar een verdronken gevangene die had geprobeerd te ontsnappen. Ook vertelde hij over de plek waar ze moesten eten. En dat was buiten In weer of geen weer.
Toen liepen we eigenlijk door f sectie naar d sectie. De sectie waar foks zelf gevangen zat. Hij bracht ons naar zijn eigen cel waar hij 7 jaar lang gezeten heeft. Het was een grote kamer met meerdere stappelbedden erin met hier en daar een matrasje erop, en een zo te zien niet warme deken. Er stond een plaat met allerlei namen waarop te lezen was dat ze nog steeds naar nabestaanden van deze mensen zochtte. En er waren meerdere soort kastjes te zien, waar ze zoals foks later vertelde hun toiletspullen in bewaarde. Hier vertelde foks zijn verhaal.
Op zijn 17e werd hij opgepakt terwijl hij volgers probeerde te vinden voor een beweging die tegen de apartheid was. Hem werd terrorisme ten laste gelegd en ongeoorloofd wapenbezit als ik me het goed herinner. Hij had 15 jaar opgelegd gekregen maar hier ‘ maar’ 7 jaar van gezeten. Hij vertelde ons over zijn cel. Waar 60 mannen in zaten van gekleurde,zwarte of aziatische afkomst. Allen waren politiek gevangene en allen waren man. Vrouwelijke gevangenen of witte gevangen zaten ergens op het vasteland. Hij vertelde dat hij de eerste jaren op een dun matje sliep met het recht op drie dekens. Zonder kussens of matras moest hij slapen voor zeven jaar!!!
Hij vertelde dat er toendertijd nog geen ramen inzatem wat resulteerde in hele warme zomers en hele koude en natte winters.winters waren koud en nat omdat de wind door de cel raasde en het regenwater naar binnen kon vallen. Na een tijdje en een aantal stakingen kregen ze de stappelbedden maar dat zorgde ervoor dat ze nog maar een deken hadden maar wel ene kussen. Hij vertelde ook dat de zestig mannen drie dagen mochten douchen: maandag,woensdag en zaterdag. De rest van de dagen was er geen water. En als je geen kans had gegad om te douchen betekende dat een dag in isolatie zonder eten. Maar de badkamer die ze hadden had drie douches en 4 wasbakken en 2 toiletten!!! Even serieus hoe onmenselijk is dat?! Je kunt er op wedden dat er dan meer dan 1 gevangene per cel niet in de gelegenheid was geweest om te douchen en dus de isolatie in moest.
Hij vertelde ook dat hij niet foks heette in zijn tijd hier en nelson mandela niet nelson. Hij was 5683 (56e gevangene van t jaar 1983) en nelson mandela 46663 (466e van t jaar 1963). Ook vertelde hij ons dat de zwarten nog erger werdem behandeld als de gekleurde en de aziaten. Zo hadden zij verschillende dieten en verschillende ‘rechten’. Zal de twee opmerkelijkste noemen. De aziaten en gekleurde kregen brood maar de zwarten hadden hier geen rechtop en kregen een soort energiedrankje waar ze geem energie van kregen en notabene onvruchtbaar van werden. Foks zelf had gelukkig bij aankomst meteen te horen gekregen dat hij dit niet moest drinken. daarnaast kregen de gekleurden en aziaten een langebroek met tshirt met lange mouwen, sokken, schoenen en een jack. Terwijl de zwarten alleen recht hadden op een korte broek en t shirt met korte mouwen! Dus zelfs niet eens schoenen en sokken! Hoe onmenselijk! Hoe konden we als
Mens dit een ander mens aandoen?! Ook zei hij dat er twee intercom radios in de cel hingen die gesprekken tussen de celgenoten opvingen. Het was dan ook verboden om over iets politieks te praten. Anders zouden bewakers binnen komen stormen en hen straffen. Om dit te voorkomen hadden ze dekens (die ze al zo weinig hadden) om de intercoms gewikkeld en er een soort dozen omheen gezet om te voorkomen dat ze konden meeluisteren. Dus zelfs een van de meest menselijke rechten gelde niet; vrijheid van spreken, vrijheid van meningsuiting.
Ook vertelde hij dat er eens in de zoveel tijd een helicopter boven de gevangenis hing die een gevangene ophaalde en die zou dan of doodgeschoten of opgehangen worden op het vaste land. Na een tijd hadden ze dit door en dachtte ze iedere keer dat er een helicopter over kwam. Wie is de volgende?? Hoe erg moet t zijn deze angst?... dat maakte me best wel verdrietig.
Vervolgens liepen we verder maar b sectie, waar mandela heeft gezeten. In tegenstelling tot d en f sectie waar de groepscellen waren, was b sectie een cel waar maar een iemand zat. Onderweg stopte we bij het ziekenhuis waar de mensen zaten die mentale problemen hadden gekregen door alles, maar na de sluiting van robbeneiland en de afschaffing van apartheid is hier niks voor in de plaats gekomen, vele leven hun leven nu zonder enige help! Onbeschrijfelijk...
We stopten ook nog in de tuin, waar mandela en de gevangene van deze sectie konden sporten en waar een nogal miezerig tuintje was. Dit tuintje was wel van grote betekenis gehad want in de hoek achter de wijntakken, had mandela stiekem zijn eerste manuscript van zijn boek a long walk to freedom begraven. Toen de bewakers hierachter kwamen hdden ze hem gestraft door 4 jaar lang zijn recht op studie op te zeggen! Gelukkig had mandela tegen die tijd zijn manuscript al aan de minister van transport meegekregen die het naar het vasteland had gesmokkelt. Later toen mandela president was maakte hij deze man weer minister van transport omdat de beste man kennelijk veel wist van het transporteren van informatie, ik kon er stiekem wel om lachen.
Daarna kwamen we aan bij de cel van mandela. Nou toen schrok ik toch helemaal wel even. Wat een mini mini mini celletje is dat. Niet groter dan 1 bij 2 denk ik. Er stond een rode emmer waarin de behoefte gedaan kon worden en er werd geslapen op twee hele dunne matjes dus praktisch gezien op de vloer met dekens die de dag erop op een nogal op een ocdc nijgende precieze manier moesten worden gevouwen. Zo niet? Dat betekende dan isolatiecel. Heel indrukwekkend. Hier vertelde foks iets wat me nog het meeste bij zal blijven.
Hij was vrijwillig teruggekomen alhoewel het pijnlijk en emotioneel was de eerste keer dat hij terug kwam, leeft en werkt hij er nu met plezier en is hij zelfs vrienden met de bewakers die hem zo slecht behandelde (natuurlijk waren er ook goede bewakers die hielpen waar ze konden door o.a. Kranten naar binnen te smokkelen) foks had de vredelievende respectvolle en zonder wraakgevoelende weg gekozen. Hij koos voor vergiffenis. Hij zei dit moet en kan nooit meer. Mensen moeten meer in gelijkenissen denken in plaats van verschillen. Want dan en alleen dan wordt het heel moeilijk voor iemand om een ander pijn te doen. We zijn allemaal mens, laten we een ander ook als mens zien. We zijn allemaal onderdeel van hetzelfde ras: het menselijke ras!
En die zin zal ik nooit vergeten, bedankt Foks voor het mij bewust maken van rassendiscriminatie, iets waar ik zelf als blanke eigenlijk nog nooit en gelukkig ook nooit slachtoffer van ben geweest. Gelukkig zijn alle politieke gevangenen op 27 april 1991 vrijgelaten en konden ze een normaal leven opbouwen na al deze ellende.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
